Xác định Bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong những chính sách xã hội quan trọng, mang ý nghĩa nhân đạo và có tính chia sẻ cộng đồng sâu sắc, được Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và luôn đề cao trong hệ thống chính sách an sinh xã hội. Nhằm thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 07/9/2009 của Ban Bí thư (khóa X) về “Đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới” (gọi tắt là Chỉ thị 38-CT/TW) trên địa bàn huyện; những năm qua, Huyện ủy, UBND huyện luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả việc tổ chức học tập, quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện Chỉ thị: Đã xây dựng chương trình hành động, kế hoạch và nhiều văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện; Công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết việc thực hiện Chỉ thị được thực hiện thường xuyên; các ban, ngành, đoàn thể liên quan ngày càng phối hợp chặt chẽ trong công tác phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách BHYT toàn dân… Nhờ đó, việc triển khai thực hiện Chỉ thị trên địa bàn huyện đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền các ban ngành, MTTQ, đoàn thể về vai trò quan trọng và tính cần thiết BHYT trong việc giải quyết chế độ và công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, an sinh xã hội ngày càng được nâng cao. Chính sách BHYT ngày càng đi vào cuộc sống và khẳng định được vai trò là một trong những trụ cột chủ yếu của hệ thống chính sách an sinh xã hội. 

Trong những năm qua, Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo Bảo hiểm xã hội (BHXH) huyện phối hợp các ban ngành liên quan và UBND các xã, thị trấn tổ chức các hoạt động tuyên truyền trong tháng 11 bằng nhiều hình thức như: tập huấn, hội nghị triển khai Kế hoạch, tuyên truyền Luật BHYT. Thông qua ngày 18/11 (ngày đại đoàn kết toàn dân tộc) đẩy mạnh công tác tuyên truyền chế độ, chính sách về BHYT; trong đó đã phát hành 15.000 tờ rơi Những điều cần biết về BHYT hộ gia đình. Chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện thực hiện tuyên truyền các nội dung về pháp luật BHYT: Những điểm mới của Luật BHYT sửa đổi, bổ sung và các văn bản hướng dẫn thực hiện; quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia BHYT; các giấy tờ phải mang theo khi đi khám chữa bệnh (KCB) BHYT; quy trình khám bệnh, làm xét nghiệm, thanh toán chi phí KCB đối với người bệnh ngoại trú; quy trình khám bệnh và điều trị đối với người bệnh nội trú; công khai giá dịch vụ y tế; công khai chi phí KCB hàng ngày đối với người bệnh nội trú; danh mục kỹ thuật thực hiện tại bệnh viện... đồng thời  thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về BHYT, cũng như công tác quản lý và sử dụng quỹ BHYT; kịp thời có những biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn chống thất thoát quỹ BHYT gây ảnh hưởng tới quyền lợi của người tham gia BHYT; kiểm soát các chi phí về thuốc, vật tư y tế, giá viện phí… theo quy định. Đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc KCB tại các cơ sở y tế, chú trọng công tác giám định BHYT tại Trung tâm Y tế huyện, các bệnh viện và phòng khám trên địa bàn. 

Bên cạnh đó, Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo tổ chức phát động cuộc vận động toàn dân tham gia BHYT theo lộ trình quy định của Luật BHYT để thực hiện mục tiêu BHYT bắt buộc đối với toàn dân trên địa bàn huyện. UBND huyện, UBND các xã, thị trấn đã kịp thời kiện toàn BCĐ và tổ giúp việc BCĐ Đề án thực hiện lộ trình BHYT toàn dân đến năm 2020; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên BCĐ phụ trách, theo dõi xã, theo dõi thôn, bản, tổ dân phố để nắm tiến độ thực hiện. 197/197 thôn, bản, tổ dân phố trên địa bàn huyện đã thành lập ban vận động tham gia BHYT để rà soát, thống kê, tuyên truyền vận động Nhân dân tham gia BHYT…

Từ đó các cấp uỷ, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện đã nâng cao trách nhiệm, quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả. Người sử dụng lao động và người lao động đã ý thức, trách nhiệm hơn trong việc tham gia BHYT. Người dân đã thấy được tính nhân văn, nhân đạo về chính sách BHYT của Đảng và Nhà nước; quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT. Đặc biệt, các cơ sở KCB trong huyện đã nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Việc thực hiện Luật BHYT của các đơn vị sử dụng lao động cơ bản đảm bảo đúng quy định. Các đơn vị thực hiện trích nộp BHYT và đối chiếu với cơ quan BHXH kịp thời. Tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia BHYT tăng từ 53,4% (năm 2009) lên 91,17% (năm 2015) và từ năm 2018 đến nay đạt 100%. 

Nhận thấy vai trò thiết thực của BHYT trong đời sống xã hội đã giúp người dân dần nâng cao nhận thức đầy đủ hơn về tính nhân văn, nhân đạo của BHYT; từ đó chủ động tham gia như một biện pháp hữu hiệu dự phòng chăm lo sức khỏe cho cá nhân cũng như các thành viên khác trong gia đình. Năm 2009, tổng số người dân tham gia BHYT trên địa bàn huyện là 29.040 người (đạt tỷ lệ 30,67%); năm 2015 là 77.145 người (đạt 76,82%); đến năm 2023 là 104.538 người (đạt 99,55%). Quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được bảo đảm, giúp người dân thấy được vai trò thiết thực của BHYT với an sinh của bản thân, gia đình và xã hội. Điều này được thể hiện qua số lượt KCB BHYT liên tục tăng qua các năm. Giai đoạn năm 2020-2023, có 776.401 lượt KCB BHYT, tăng 1,3 lần so với giai đoạn năm 2009-2014 (592.906 lượt). Trong đó số lượt KCB ngoại trú tăng 1,35 lần; số lượt KCB nội trú giảm 0,83 lần so với giai đoạn năm 2009-2014.

Chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện thực hiện tốt công tác cải tiến quy trình khám bệnh theo quy định của Bộ Y tế; áp dụng nhiều biện pháp cải tiến quy trình KCB và thủ tục hành chính. Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm điều kiện chuyên môn, vệ sinh, an toàn người bệnh và nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh; quan tâm phát triển các kỹ thuật mới, duy trì tốt đề án chuyển giao kỹ thuật từ các bệnh viện tuyến trên, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện các công việc chuyên môn. Tổng kinh phí chi cho khám chữa bệnh BHYT tăng qua các năm, cụ thể: Giai đoạn năm 2020-2023 là 240,2 tỷ đồng, tăng 3,2 lần so với giai đoạn năm 2009-2014 (74,25 tỷ đồng).

Chỉ đạo BHXH huyện mở rộng các đại lý thu và tăng cường hướng dẫn, tập huấn, cử đi đào tạo cho nhân viên đại lý thu để đảm bảo đại lý hoạt động hiệu quả. Phối hợp với các ngành liên quan, UBND các xã, thị trấn tổ chức triển khai lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT phù hợp với đặc điểm của địa phương; thành lập tổ nghiệp vụ xuống các xã, thị trấn để hướng dẫn quy trình, nghiệp vụ, xử lý kịp thời các tình huống phát sinh để tháo gỡ cho cơ sở; đồng thời phân công lãnh đạo, cán bộ BHXH huyện phụ trách các xã, thị trấn để hướng dẫn nghiệp vụ, nắm bắt tiến độ, đôn đốc các xã triển khai thực hiện. Duy trì tháng 11 hàng năm là “Tháng cao điểm vận động nhân dân tham gia BHYT”…

Bên cạnh những kết quả là cơ bản, việc thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW trên địa bàn huyện vẫn còn một số những hạn chế như: Công tác tuyên truyền ở một số địa phương chưa được thường xuyên, chưa thực sự quan tâm đến công tác BHYT; Tỷ lệ dân số tham gia BHYT chưa bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; còn một số doanh nghiệp chưa nghiêm túc thực hiện các chính sách BHYT cho người lao động.

Để thực hiện tốt hơn nữa Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 07/9/2009 của Ban Bí thư (khóa X) về “Đẩy mạnh công tác Bảo hiểm y tế trong tình hình mới” ở Đảng bộ huyện, trong thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể từ huyện đến cơ sở cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Uỷ ban MTTQ và các ngành, đoàn thể từ huyện đến cơ sở tiếp tục tăng cường chỉ đạo các tổ chức, cá nhân, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 38-CT/TW và các văn bản chỉ đạo của cấp trên. Tuyên truyền, phổ biến đến các tầng lớp nhân dân về chính sách BHYT để nâng cao nhận thức và thay đổi nhận thức, quan niệm của người dân trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe; phấn đấu với mục tiêu “BHYT cho toàn dân”.

Hai là, các cơ quan, phòng, ban, ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với BHXH huyện tăng cường công tác tuyên truyền và phát động phong trào vận động đoàn viên, hội viên tham gia BHYT; đưa tỷ lệ đoàn viên, hội viên tham gia BHYT vào tiêu chí xếp loại thi đua hằng năm của đơn vị; vận động các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm mua thẻ BHYT tặng các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, bệnh tật kéo dài, tai nạn lao động chưa tham gia BHYT, góp phần hoàn thành mục tiêu chung ở mỗi địa phương. 

Ba là, các xã, thị trấn căn cứ chỉ tiêu Huyện ủy, UBND huyện giao, đưa chỉ tiêu thực hiện BHYT toàn dân vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, 5 năm của địa phương; tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, quyền lợi khi tham gia BHYT, đặc biệt là chủ trương hỗ trợ đóng BHYT của Ngân sách Tỉnh đối với hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp có mức thu nhập trung bình.

Bốn là, các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế thuộc UBND huyện và các đơn vị liên quan tiếp tục thực hiện tốt công tác tham mưu với Huyện ủy, UBND huyện trong chỉ đạo thực hiện các chính sách BHYT trên địa bàn huyện. Tổ chức giao ban định kỳ với các cơ quan, ban, ngành liên quan về công tác phát triển BHYT để từ đó có những biện pháp chỉ đạo hiệu quả hơn.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan liên ngành trong việc thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn; kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý đối với những tập thể, cá nhân có hành vi vi phạm Luật BHYT như: trốn đóng, nợ đọng, trục lợi quỹ BHYT; xem xét, giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện.

Sáu là, Trung tâm Y tế huyện, các bệnh viện, phòng khám đa khoa tư nhân nâng cao chất lượng dịch vụ KCB BHYT; cân đối, sử dụng quỹ BHYT đúng quy định; đảm bảo quyền lợi của người tham gia và thụ hưởng các chính sách về BHYT theo quy định. Tổ chức phát động các phong trào thi đua, phát huy sáng kiến cải tiến quy trình, kỹ thuật để nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ người dân, người bệnh và quản lý BHYT.

Bẩy là, tiếp tục thực hiện việc gắn trách nhiệm của người đứng đầu các cấp ủy đảng, chính quyền, các cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức triển khai thực hiện công tác BHYT và lấy kết quả thực hiện làm cơ sở đánh giá thi đua khen thưởng hằng năm đối với mỗi đơn vị./.

Lê Văn Toản